Acid béo Omega-3

Ăn loại chất béo nào có lợi cho sức khoẻ?

Ăn loại chất béo nào có lợi cho sức khoẻ nhất là những bệnh nhân đái tháo đường. Bài viết sau sẽ phân tích các loại chất béo chúng ta thường gặp trong cuộc sống và loại chất béo nào có lợi, loại nào có hại.
1. Chất béo bão hoà (saturated fat)
Tất cả mọi người nên ăn ít nhất loại chất béo này. Chất béo bão hoà có thể làm tăng cholesterol máu, điều đó làm bạn gia tăng khả năng mắc các loại bệnh về tim-mạch. Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hoà bao gồm:
– Sản phẩm giàu chất béo có nguồn gốc từ sữa như pho-mat, cream, sữa toàn phần, sữa chua.
– Thịt có nhiều mỡ, súc-xích, thịt lợn muối xông khói, sườn lợn.
– Mỡ lợn.
– Bơ.
– Thịt lợn muối.
– Nước sốt cream.
– Nước thịt.
– Chocolate.
– Dầu cọ.
– Dầu dừa.
– Da của các loại gia cầm (gà, vịt, ngan..).

Chất béo bão hòa
Cố gắng ăn dưới 7% tổng số calo nhu cầu bằng chất béo bão hoà (ví dụ: một người 50kg, có nhu cầu năng lượng 1500kcal/ngày, tổng số lượng calo từ nguồn chất béo bão hoà 7% là 105kcal tương đương với 12gram mỡ, hay nói cách khác ăn 150gram thịt nạc là đủ nhu cầu chất béo dạng này). Nhiều người lớn, đặc biệt là phụ nữ và người ít vận động có thể cần ít hơn lượng khuyến cáo ở trên. Để biết mình nên ăn bao nhiêu, bạn hãy trao đổi với bác sỹ dinh dưỡng hoặc bác sỹ chuyên khoa ĐTĐ của bạn.
Số gram chất béo bão hoà thường được liệt kê trên nhãn thực phẩm dưới hàng chữ ghi tổng số gram chất béo nói chung. Theo nguyên tắc chung, người ta chọn thực phẩm có ít chất béo bão hoà. Loại thực phẩm nào chứa ít hơn 1gram chất béo bão hoà /đơn vị phục vụ (serving size) được coi là ít chất béo bão hoà.
2. Chất béo dạng trans (trans fat)
Chất béo dạng trans được tạo ra khi dầu dạng lỏng được cho vào chất béo dạng rắn. Quá trình này được gọi là hydro hoá (hydrogenation). Chất béo dạng trans hoạt động như chất béo bão hoà và có thể làm tăng cholesterol máu. Chất béo dạng trans được ghi trên nhãn thành phần và có thể nhận biết chúng một cách dễ dàng. Những thực phẩm chứa ít hơn 0,5gram trans fat có thể coi là không có chất béo dạng này. Nếu bạn muốn tránh ăn nhiều chất béo dạng trans, hãy học cách đọc thành phần dinh dưỡng trên nhãn hàng (tìm những từ hydrogenated oil). Nguồn của trans fat thường thấy trong:
– Thực phẩm chế biến như bánh snack (bánh quy giòn, khoai tây chiên) bánh nướng (bánh xốp nướng, bánh quy dẹt nhỏ) với hydrogenated oil.
– Margarin.
– Mỡ pha vào bánh cho xốp giòn.Chất béo Trans Fat3. Cholesterol
Cơ thể tự tạo cho mình một số cholesterol trong máu. Số còn lại do ăn từ thực phẩm. Cholesterol từ thực phẩm chủ yếu từ nguồn thịt động vật và có thể làm tăng cholesterol máu, do vậy lý tưởng nhất là ăn dưới 200mg cholesterol/ngày. Nguồn gốc cholesterol từ:
– Sản phẩm giàu chất béo từ sữa (sữa toàn phần, cream, pho-mat).
– Lòng đỏ trứng.
– Gan và các phủ tạng khác.
– Thịt nhiều mỡ và da của gia cầm…

Thực phẩm chứa nhiều Cholesterol
4. Chất béo đơn bão hoà (monounsaturated fat)
Chất béo đơn bão hoà được gọi là chất béo tốt vì chúng có thể làm giảm cholesterol xấu (LDL cholesterol). Chất béo đơn bão hoà thường có từ những loại hạt sau :
– Quả lê tàu.
– Quả hạnh, đào lộn hột, hồ đào, lạc.
– Dầu ô-liu.
– Dầu lạc.
– Vừng…Chất béo đơn bão hòa monounsaturated fatHội ĐTĐ Mỹ khuyến cáo ăn nhiều chất béo đơn bão hoà hơn chất béo bão hoà và chất béo dạng trans. Thay bơ, margarine bằng dầu ô-liu khi nấu ăn. Hoặc đơn giản bằng cách rắc ít hạt lạc, vừng vào món salad sẽ làm tăng nguồn chất béo đơn bão hoà trong khẩu phần. Nhưng hãy lưu ý: lạc, vừng, dầu ăn chính là những chất béo có giàu năng lượng. Nếu bạn muốn giữ cân hoặc giảm cân thì không ăn được nhiều. Ví dụ: 6 hạt đào lộn hột hoặc 4 hạt hồ đào có cùng số calo như một thìa dầu hoặc bơ. Trao đổi với bác sỹ dinh dưỡng để có chế độ ăn tốt nhưng không làm tăng tổng số calo hàng ngày.
5. Chất béo đa không bão hoà (polyunsaturated fat)
Chất béo đa không bão hoà cũng được mệnh danh là chất béo tốt. Nguồn gốc các chất béo này từ:
– Dầu ngô.
– Dầu hạt bông.
– Dầu cây rum.
– Dầu đậu nành.
– Dầu hạt hướng dương.
– Quả óc chó.
– Quả bí ngô.
– Mayonaise.
– Dầu trộn salad.Chất béo đa không bão hòa polyunsaturated fat6. Acid béo Omega-3Acid béo Omega-3 giúp ngăn ngừa đông tắc mạch máu. Một số loài cá rất giàu acid béo omega-3 này. Hội ĐTĐ Mỹ khuyến cáo ăn 2-3 lần/tuần cá không rán các loại như :
– Cá ngừ.
– Cá trích.
– Cá thu.
– Cá hồi.
– Cá sardine.
Một số thực vật cũng là nguồn cung cấp nhiều acid béo omega-3 như:
– Sản phẩm từ đậu nành.
– Quả óc chó.
– Hạt lanh…Acid béo Omega-3Lưu ý: loài cá và sò hến tồn trữ nhiều thuỷ ngân, nên những phụ nữ dự định có thai, đang mang thai, đang nuôi con bú, và trẻ em không nên ăn quá 360gram cá, sò hến/tuần.

Các bạn nên đọc thêm bài viết Cách đọc và hiểu nhãn thực phẩm để biết thêm các thành phần dinh dưỡng vào có lợi và thành phần dinh dưỡng nào có hại tại đây.